خانه کتاب و ادبیات ایران موسسه ای غیرانتفاعی و غیردولتی است که به منظور نشر فرهنگ و تمدن اسلامی و با انگیزه اعتلا و شکوفایی شئون فرهنگ، کتاب و ادبیات ایران تأسیس شده است. این موسسه مطابق مأموریتهای خود با رویکرد اجرای سیاست های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان معینِ معاونت امور فرهنگی وزارت متبوع وظیفه اجرای فعالیتها و برنامههای مختلف را بر عهده دارد.
برخی فعالیتها و برنامههایی که در این مجموعه پیگیری شده و به اجرا درمیآید عبارتند از:
• برگزاری جوایز و جشنوارههای ادواری و موردی مانند جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، جایزه ادبی جلال آل احمد، جشنواره شعر فجر، جوایز کتاب سال استانی و ...؛
• ارائه خدمات به اهلقلم از قبیل اعطای وام، صدور گواهی و معرفینامه و...؛
• برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، اجرای طرحهای فصلی فروش کتاب، برگزاری نمایشگاههای کتاب استانی، شرکت در نمایشگاههای کتاب خارج از کشور، برگزاری نمایشگاههای مجازی کتاب، انجام امور نمایشگاهی و پشتیبانی نمایشگاههای مختلف سایر بخشها و معاونتهای وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامی همچون نمایشگاه قرآن و مطبوعات؛
• برگزاری کارگاههای آموزشی در حوزه شعر و داستان، تخصیص شابک و شابم و سایر امور محول شده از سوی معاونت امور فرهنگی و مراجع بالادستی؛
• جمع آوری، انتشار و تحلیل بانک اطلاعات کتاب کشور، اطلاع رسانی کتاب، برگزاری نشست های مرتبط با حوزه نشر و کتاب در سرای اهل قلم.
ساختار خانه کتاب و ادبیات ایران متشکل از چهار معاونت شعر و ادبیات داستانی، اقتصاد و فرهنگ، کتاب و فرهنگ و اداری و مالی به همراه مدیریت روابط عمومی و امور بینالملل است. تنها خبرگزاری تخصصی کتاب کشور با نام ایبنا نیز در این مجموعه فعالیت می کند.